Επαναγορά τίτλων : μια ακόμη καλή ιδέα

Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες, κρατήστε στο μυαλό σας την εξής διάκριση, που αφορά όλους εκείνους στους οποίους χρωστούμε. Πρώτον, δεν είναι κερδοσκόποι, με την έννοια που κάποιοι τής δήθεν Αριστεράς χρησιμοποιούν, αλλά επενδυτές και μάλιστα μακροχρόνιοι, δηλαδή από αυτούς που έχουν υπομονή. Δεύτερον, όσοι διαχειρίζονται τα ομόλογα του χρέους μας (κάτι σαν τα γραμμάτια που όλοι είχαμε -κάποια στιγμή- να πληρώσουμε στον τοκογλύφο της γειτονιάς, του χωριού και του επαγγελματικού περιβάλλοντος), έχουν την υποχρέωση να κάνουν όσα απαιτεί η διατήρηση και αύξηση της αξίας του κεφαλαίου που αντιπροσωπεύουν.

Με άλλα λόγια, υπάρχουν κατ’ αρχήν, εκείνοι που αγοράζουν ένα ομόλογο, εισπράττουν τους τόκους και περιμένουν τη λήξη του τίτλου (μετά 10, 15 και 20 χρόνια) για να εισπράξουν το κεφάλαιο ή να το επαπενδύσουν.

Υπάρχουν και οι άλλοι, που αγοράζουν και πωλούν ομολογιακούς τίτλους, με σκοπό είτε να προστατεύσουν τα συμφέροντα των πελατών τους, όταν κρίνουν ότι κάποιος τίτλος κινδυνεύει, είτε να βελτιώσουν την τοποθέτησή τους, όταν βλέπουν ότι κάποιος τίτλος που κινδύνευε, τώρα έχει καλύτερες προοπτικές.

Στους κρατικούς τίτλους της Ευρωζώνης, άρα και στους ελληνικούς, έχουν κυρίως επενδύσει οργανισμοί που βλέπουν μακριά. Δεν βιάζονται να «σπάσουν» το ομόλογο στην τρέχουσα τιμή. Πριν από την κρίση μπορούσαν ευκολότερα να περιμένουν. Πρώτον, δεν ανησυχούσαν για την ασφάλεια. Αυτό δεν ισχύει και είναι άγνωστο πότε θα ισχύσει. Δεύτερον, τα ταμεία των συνταξιούχων ή οι επενδύσεις των ασφαλιστικών εταιρειών για τα συμβόλαια «ζωής» των πελατών τους ή τα εμπορικά πλεονάσματα εταιρειών ή κρατών που τα διαθέτουν, βρέθηκαν σε δυσκολία και μεγάλη ανάγκη, καθώς εξελίχθηκε η παρούσα κρίση. Χρειάστηκαν χρήματα για να καλύψουν τις υποσχέσεις τους. Υποχρεώθηκαν συχνά να πουλήσουν τίτλους από το χαρτοφυλάκιό τους.

Ενας κλασικός τρόπος με τον οποίο οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο επιχειρήσεις, υποστηρίζουν την τιμή της μετοχής τους, είναι η επαναγορά της. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με το δημόσιο χρέος.

Αν, για παράδειγμα, υπήρχε κάπου και ήταν διαθέσιμος, ένας πλούσιος Ελληνας ή φιλέλληνας, θα μπορούσε να δώσει χρήματα στο κράτος, προκειμένου να επαναγοράσει όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος του τρέχοντος εθνικού μας χρέους. Κι επειδή τίποτε το παρόμοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα, η εκδηλωθείσα πρόθεση των Ιαπώνων να αγοράζουν το 1/5 κάθε έκδοσης ομολόγων κρατών της Ευρωζώνης αποτελεί «βούτυρο στο ψωμί μας».

Το ίδιο, προφανώς, ισχύει και για τις αντίστοιχες κινεζικές υποσχέσεις. Βλέπετε, αυτό είναι το συμφέρον τους, αφού για εκείνους είμαστε, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές, κάτι σαν την «εσωτερική» τους αγορά. Το ίδιο μπορεί να κάνει και ο Μηχανισμός Στήριξης: να διαθέσει φρέσκα κεφάλαια στα κράτη-μέλη, προκειμένου να «γυρίσουν» τα προβληματικά τους ομόλογα, με τα νέα «Ομόλογα Ευρωζώνης».

Η επαναγορά ελληνικών ομολόγων είναι μια από τις ιδέες που έχουν μπει στο τραπέζι των συζητήσεων για την έξοδο της Ευρωζώνης από την κρίση των κρατικών ομολόγων. Οπως η επιμήκυνση της διάρκειας μέρους των ομολόγων, η έκδοση ευρωομολόγου και η ανταλλαγή του με κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης, η βοήθεια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF ή Μηχανισμός Στήριξης), έτσι και η αγορά νέων ομολόγων στη θέση των παλαιών από τους σημερινούς κατόχους ομολόγων μπορεί να διευκολύνει την έξοδο από την κρίση. Την οποία άπαντες επιθυμούν, είτε κρατούν τα ομόλογα και, επομένως, δεν διακινδυνεύουν και, τελικά, δεν αλλάζει η λογιστική τους αξία είτε κάνουν αγοραπωλησίες με αποτέλεσμα να περνούν στα βιβλία τους την τρέχουσα αξία της αγοράς. Κάνοντας αυτό, γράφουν και τις ζημίες που εμφανίζουν σήμερα τα ελληνικά ομόλογα, όπως άλλωστε προδίδει το τεράστιο σπρεντ.

Υπολογίζεται ότι το 90% των ελληνικών ομολόγων που κυκλοφορούν είναι «ξεχασμένο» στα βιβλία των τραπεζών. Επομένως, δεν υπόκειται στις τρέχουσες αυξομειώσεις και τις αντίστοιχες πιέσεις των αγορών. Το πρόβλημα λοιπόν με την ενδεχόμενη πρόταση ανταλλαγής παλαιών με νεότερα, ακόμη κι αν προσφερθεί από το ελληνικό κράτος ένα μπόνους επί της τρέχουσας αγοραίας αξίας, είναι ότι θα υποχρεώσει, όλους όσοι μέχρι σήμερα κρατούν τους τίτλους στην ονομαστική τους τιμή, να περάσουν από την αγορά.

Η λύση αυτή θα μειώσει δραστικά το βάρος των τόκων για το κράτος. Σημειώστε ότι ο προϋπολογισμός χρωστά σε τόκους κοντά 15 δισ. για το 2011, 17 το 2012, 19 το 2013 και 20 στα δύο επόμενα χρόνια. Ομως, μια δραστική επαναγορά τίτλων, με την πραγματοποίηση μέρους των ζημιών, θα δημιουργήσει σοβαρές ζημίες στους σημερινούς κατόχους. Πρόχειροι υπολογισμοί δείχνουν ότι η ζημία ξεπερνά τα 20 δισ., με τις ελληνικές τράπεζες να σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος και τις Γερμανία, Γαλλία και Κύπρο να ακολουθούν. Είναι προφανές ότι θα πειστούν πολύ δύσκολα για κάτι παρόμοιο. Παραμένει όμως μια από τις λύσεις που, αυτή την εποχή, έχουν μπει στο τσουκάλι.

Πηγή : kathimerini.gr